امروزه نقش تجهیزات ایمنی در کاهش حوادث ساختمانی و پیشبرد سریع تر پروژه ها، امری غیر قابل انکار است. رعایت نکردن اصول ایمنی و عدم استفاده از لوازم ایمنی ساختمان می تواند منجر به توقف پروژه های ساخت و ساز شود. این امر به دلیل حوادثی است که ممکن است برای افراد در حین انجام کار رخ دهد.
در راستای کاهش این حوادث، ضوابط و مقررات ایمنی خاصی در نظر گرفته شده است که رعایت آن ها می تواند خطرات را به حداقل برساند. برای انجام کارهای مختلف در هنگام ساخت و سازها، استفاده از تجهیزات و لوازم ایمنی ضروری است. این لوازم شامل موارد مختلفی مانند کلاه ایمنی، کفش ایمنی، کمربندهای ایمنی، داربست های مناسب و سایر تجهیزات حفاظتی هستند. رعایت مسائل ایمنی در ساختمان سازی نه تنها باعث حفظ جان افراد می شود، بلکه از توقف یکباره پروژه ها و تحمیل هزینه های اضافی جلوگیری می کند.
تجهیزات ایمنی ضروری برای کارگران ساختمانی
برخی از مهم ترین تجهیزات ایمنی ضروری برای کارگران ساختمانی شامل موارد زیر می شوند:
کلاه ایمنی
کلاه ایمنی یکی از مهم ترین و اصلی ترین تجهیزات ایمنی برای کارگران ساختمانی است. این کلاه ها معمولا از جنس پلاستیک سخت یا فایبرگلاس ساخته می شوند و به خوبی در مقابل ضربه ها و آسیب های احتمالی ناشی از سقوط اجسام مقاومت می کنند. کارگران باید همواره کلاه ایمنی مناسب را در هنگام کار به سر داشته باشند.
کفش ایمنی
کفش های ایمنی نیز از ملزومات ضروری برای کار در محیط های پرخطر و پروژه های ساختمانی هستند. این کفش ها با داشتن زیره های ضد لغزش و نوک های محافظ فلزی یا پلاستیکی، از پا در برابر ضربه ها، مواد شیمیایی و سایر خطرات محافظت می کنند.
کمربند ایمنی
در مواقعی که کارگران در ارتفاع مشغول به کار هستند، استفاده از کمربند ایمنی بسیار ضروری است؛ زیرا با متصل شدن به نقاط ایمن، از سقوط کارگران جلوگیری می کنند و در صورت بروز حادثه، آسیب های احتمالی را به حداقل می رسانند.
عینک ایمنی
در برخی از مراحل ساخت و ساز، از جمله انجام فرآیند جوشکاری، ممکن است ذرات ریز و گرد و غبار به چشم ها آسیب برسانند. استفاده از عینک های ایمنی و یا کلاه ماسک جوشکاری می تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری نماید.
دستکش ایمنی
در پروژه های ساختمانی، استفاده از دستکش ایمنی بسیار مهم است. این دستکش ها به محافظت دست ها در برابر خطرات و آسیب های مکانیکی کمک می کنند. دستکش های ضد برش برای جلوگیری از بریدگی در کار با ابزارآلات، دستکش های ضد سوختگی برای کارهای جوشکاری و برشکاری و دستکش های ضد شیمیایی برای حفاظت در برابر مواد شیمیایی مورد نیاز هستند. این تجهیزات باید متناسب با نوع کار انتخاب شده و همواره در شرایط مناسب نگهداری شوند. کارگران ساختمانی باید آموزش های لازم را درباره انتخاب و استفاده صحیح از این تجهیزات ایمنی فردی دریافت کنند.
ماسک های تنفسی
در مواقعی که کارگران در معرض گرد و غبار، دود، بخارات شیمیایی و سایر آلاینده ها قرار دارند، استفاده از ماسک های تنفسی مناسب می تواند از آسیب های تنفسی جلوگیری کند.
لباس های ایمنی
لباس های مخصوص ایمنی و یا لباس کار مانند جلیقه های پر رنگ یا لباس های مقاوم در برابر حرارت و آتش، نیز از ملزومات حفاظتی کارگران ساختمانی به شمار می روند.
علاوه بر این تجهیزات، استفاده از داربست های مناسب، به کارگیری سیستم های هشدار دهنده و نصب حفاظ های ایمنی در اطراف ماشین آلات، از دیگر راهکارهای ارتقای ایمنی در پروژه های ساختمانی هستند. رعایت دقیق این موارد، علاوه بر حفظ سلامتی کارگران، می تواند از خسارات مالی و توقف پروژه های ساخت و ساز نیز جلوگیری کند.
تاثیر استفاده از تجهیزات ایمنی در کاهش حوادث ساختمانی
در پروژه های ساختمانی، استفاده از ماشین آلات و مواد متنوع به منظور ساخت و ساز امری اجتناب ناپذیر است. این ماشین آلات و مواد می توانند خطراتی را برای کارگران در حین کار ایجاد کنند که نیاز است با استفاده از لوازم ایمنی مناسب از وقوع آن ها جلوگیری شود. این خطرات به شش دسته اصلی تقسیم می شوند: خطرات ناشی از ارتعاش، خطرات حرارتی، خطرات ناشی از صدا، خطرات ناشی از مواد، خطرات ناشی از اجسام و خطرات الکتریکی.
خطرات حرارتی می تواند از تماس با سطوح داغ و یا سوختن ناشی شوند. خطرات ناشی از ارتعاش به آسیب هایی مانند اختلال در دستگاه گوارش و سیستم عصبی اشاره دارند. خطرات ناشی از صدا نیز می توانند به آسیب های شنوایی منجر شوند. خطرات ناشی از مواد، ناشی از تماس با مواد شیمیایی سمی و یا مواد بیولوژیکی آلوده هستند. علاوه بر این ها، خطرات ناشی از اجسام، به آسیب های ناشی از برخورد با اجسام سخت و یا سقوط اجسام اشاره دارند. در نهایت خطرات الکتریکی می توانند منجر به برق‌گرفتگی و سوختگی شوند.
علاوه بر این، خطرات دیگری نیز وجود دارند که باید مورد توجه قرار گیرند. این خطرات شامل آسیب های شیمیایی، بیولوژیکی، مکانیکی و فیزیکی هستند. برخی از مواد ساختمانی و ماشین آلات، می توانند باعث بریدگی و یا خوردگی بدن شوند. همچنین خطر سقوط وسایل از ارتفاع نیز وجود دارد که وقوع هر کدام از آن ها می تواند باعث آسیب های جبران ناپذیر شود.
بررسی قوانین و استانداردهای ایمنی در ساختمان سازی
در ساختمان سازی، رعایت قوانین و استانداردهای ایمنی بسیار حائز اهمیت است. هر کشور یا منطقه قوانین و مقررات مخصوص به خود را برای ساخت و ساز دارد که باید رعایت شود. این قوانین معمولا در زمینه هایی چون نقشه کشی، استانداردهای ساختمانی، ایمنی ساختمان، بهداشت محیط و مسائل زیست محیطی تدوین می شود. علاوه بر این، استانداردهایی چون مقاومت در برابر زلزله، وزن مجاز ساختمان، عایق بندی حرارتی و صوتی، سیستم های برق رسانی و گرمایشی و غیره باید دقیقا رعایت شوند تا ساختمان از استحکام و ایمنی مناسب برخوردار باشد.
در فرآیند ساخت و ساز، مسائل ایمنی کارگران و بازدیدکنندگان از جمله تامین تجهیزات حفاظت فردی، رعایت اصول ایمنی هنگام کار در ارتفاع، اجرای برنامه های آموزشی ایمنی و حفاظت در برابر حریق باید به طور دقیق لحاظ شود.
مطالعه موردی: حوادث ناشی از نبود تجهیزات ایمنی
در محیط های کاری، نبود تجهیزات ایمنی مناسب می تواند به وقوع حوادث جدی منجر شود. در این مطالعه موردی، به بررسی دو مورد از چنین حوادثی می پردازیم.
1.کارگاه مبلمان سازی
در یک کارگاه مبلمان سازی، یک کارگر در حال کار با دستگاه اره گرد بود. متاسفانه، این دستگاه فاقد حفاظ ایمنی بود. در هنگام کار، لباس کارگر به قطعه کار گیر کرد و او را به داخل دستگاه کشید. در نتیجه، دچار آسیب های شدید به دست و بازو شد و مجبور به اقامت طولانی مدت در بیمارستان گردید.
بررسی علل حادثه:
- فقدان حفاظ ایمنی مناسب بر روی دستگاه اره گرد
- عدم آموزش کافی به کارگران درباره رعایت نکات ایمنی
- نبود نظارت دقیق بر رعایت استانداردهای ایمنی در محیط کار
2.کارخانه شیشه سازی
در یک کارخانه شیشه سازی، یک کارگر مسئول خارج کردن شیشه های داغ از کوره بود و لباس های محافظ ایمنی (دستکش و لباس ضد حرارت) نداشت. در هنگام انجام کار، دست های این کارگر با سطح داغ شیشه تماس پیدا کرد و دچار سوختگی های شدید گردید.
بررسی علل حادثه:
- عدم تامین لباس های محافظ ایمنی مناسب برای کارگران
- عدم آموزش کافی کارگران درباره استفاده از تجهیزات ایمنی
- نبود نظارت موثر بر رعایت استانداردهای ایمنی در محیط کار
با توجه به موارد ذکر شده در این مقاله، می توانیم بگوییم که استفاده از تجهیزات ایمنی در هنگام انجام کارهای ساختمانی، به عنوان ضروری ترین بخش در نظر گرفته می شود. با در نظر گرفتن این موارد و تهیه تجهیزات ایمنی مورد نیاز، می توان تا حدود زیادی از بروز حوادث مختلف و خسارت های جانی و مالی جلوگیری کرد.