جوشکاری یکی از فعالیت های مهم در صنعت و ساخت و ساز است که در آن اجزای مختلف فلزی با هم ترکیب می شوند. این فرآیند، اگر به درستی انجام نشود، خطرات جدی برای کارگران و محیط کار ایجاد می کند. حرارت و جریان برق در جوشکاری می تواند باعث ایجاد شرایط مناسب برای اتصال مواد باشد و در صورت عدم رعایت اصول ایمنی، می تواند منجر به آتش سوزی و انفجار گردد.
استفاده از تجهیزات برشکاری در جوشکاری بسیار حائز اهمیت است و می توانند کارگران را در برابر خطرات مربوط به برق گرفتگی، سوختگی بدن، آسیب چشم و تنفس گازهای سمی محافظت کنند. در جوشکاری با استفاده از گاز CO2 و جوشکاری TIG با استفاده از گاز آرگون، تجهیزات ایمنی خاصی نیز مورد نیاز خواهند بود. در ادامه به معرفی برخی از تجهیزات ایمنی جوشکاری می پردازیم.
انواع تجهیزات مورد نیاز برای جوشکاری
تجهیزات ایمنی جوشکاری شامل مجموعه ای از وسایل و تجهیزات می شوند که برای محافظت از اپراتور در مقابل خطرات مرتبط با جوشکاری استفاده می شوند. این تجهیزات شامل موارد زیر زیر می شوند.
مقنعه مخصوص جوشکاری
مقنعه جوشکاری یک وسیله محافظتی است که سر و صورت جوشکار را از خطرات مرتبط با جوشکاری، از جمله آتش، برق، برشکاری و اشعه های مضر محافظت می کند. این محافظ صورت معمولا از جنس های مقاوم در برابر حرارت و آتش ساخته شده است و قابلیت فیلتراسیون نور فرابنفش و اشعه مضر را دارد.
مقنعه جوشکاری در واقع یک کاپشن متصل به یک کلاه است و سر و صورت جوشکار را به طور کامل پوشش می دهد. برخی از مقنعه ها دارای پنجه های محافظ برای گردن و شانه ها نیز هستند. بعضی از مدل ها دارای پنجه های قابل تنظیم هستند تا با سایز سر و صورت جوشکاران هماهنگ باشد.
وظیفه اصلی مقنعه جوشکاری، جلوگیری از سوختگی، عدم تاثیر اشعه مضر و محافظت از چشم ها و صورت جوشکار در طول عملیات جوشکاری است. این وسیله محافظتی باید با استانداردهای ایمنی مربوطه مطابقت داشته باشد و توسط جوشکاران به درستی استفاده شود تا از مخاطرات جوشکاری در محیط های کار صنعتی محافظت کند.
دستکش مناسب برای جوشکاری
دستکش جوشکاری از تجهیزات بسیار مهم برای جوشکاری است. این دستکش‌ها طراحی شده اند تا دست های جوشکاران را در برابر خطراتی مانند سوختگی، برشکاری، حرارت و آسیب های مرتبط با جوشکاری محافظت کنند. این دستکش ها از جنس های مقاوم در برابر حرارت مانند چرم آتش نشانی ساخته می شوند. این جنس‌ها به دست های جوشکاران کمک می کنند تا در معرض دمای بالا و شعله های قوی قابل تحمل باشند. علاوه بر این، دستکش های جوشکاری مقاوم در برابر آتش هستند و دست ها را در مقابل خطر سوختگی محافظت می کنند.
دستکش های جوشکاری در برابر برشکاری نیز مقاومت دارند. در برخی از فرآیندهای جوشکاری، برشکاری نیز انجام می شود و دستکش های مخصوص با مقاومت در برابر برشکاری، دست ها را در برابر برش های مختلف محافظت می کنند. این تجهیزات جوشکاری قابلیت چسبندگی و حساسیت بالا را دارا هستند. این ویژگی ها به جوشکاران کمک می کنند تا قطعات را با دقت و کنترل بیشتری جوش دهند.
دستکش های جوشکاری علاوه بر محافظت در برابر حرارت، آتش و برشکاری، می توانند در برابر آلودگی و ذرات مضر مانند خاک، روغن و مواد شیمیایی نیز محافظت لازم را ایجاد کنند. این ویژگی اهمیت زیادی دارد؛ زیرا جوشکاران ممکن است در معرض مواد آلوده باشند که می تواند برای دست هایشان آسیب زا باشد. علاوه بر این، دستکش های جوشکاری باید راحت و انعطاف پذیر باشند تا اپراتورها بتوانند به خوبی حرکت کرده و کارهایشان را انجام دهند.
عینک مخصوص جوشکاری
عینک های مخصوص جوشکاری یکی از تجهیزات مهم برای حفاظت از چشم های جوشکاران در هنگام انجام فرآیندهای جوشکاری هستند. این عینک ها چشم های جوشکاران را در برابر خطراتی مانند تابش نور قوی، اشعه فرابنفش و مواد جامد و مذاب محافظت می کنند. این عینک ها از جنس های مقاوم در برابر حرارت و ضربه ساخته می شوند.
عینک جوشکاری دارای لنزهای تاریک و فیلترهای مخصوصی است که از تابش نور قوی جوش و اشعه فرابنفش جلوگیری می کنند. این لنزها قابل تنظیم هستند و به جوشکاران امکان می دهند تا به صورت راحت و دقیق، فرآیند جوشکاری را انجام دهند. همچنین، فیلترهای موجود در این عینک ها باعث کاهش تابش نور قوی و تاریک کردن تصویر می شوند تا چشم های جوشکار در معرض خطرات کمتری قرار گیرند.
عینک جوشکاری باید دارای ویژگی هایی مانند سبکی، انعطاف‌پذیری و قابلیت تنظیم باشد. این ویژگی ها به جوشکاران کمک می کنند تا عینک را به طور مطلوب روی صورت خود قرار دهند و به راحتی حرکت کنند. همچنین، برخی از عینک های جوشکاری دارای ویژگی های مانند مقاومت در برابر خراشیدگی و ضربه هستند که باعث افزایش عمر مفید آن ها می شود.
ماسک محافظتی برای جوشکاری
ماسک جوشکاری یک وسیله محافظتی است که سر و صورت جوشکار را از آتش، برق، برشکاری و اشعه مضر جوشکاری محافظت می کند. ماسک های جوشکاری معمولا دارای فیلترهای مناسبی هستند که گازها و بخارات مضر را فیلتر می کنند.
برای جوشکاری، استفاده از ماسک محافظتی ضروری است؛ زیرا جوشکاری ممکن است باعث ایجاد مواد آلوده و گرد و غبارهای زیان آور شود که برای سلامتی مضر هستند. برای انجام فرآیند جوشکاری، باید از ماسک محافظتی مناسب استفاده کنید:
- ماسک نیم صورت (Respirator)
این نوع ماسک جوشکاری معمولا دارای فیلترهای خاصی است که از ورود گرد و غبارهای مضر و گازهای سمی جلوگیری می کنند. ماسک هایی که به عنوان نیم صورت شناخته می شوند، بخشی از صورت شما را پوشش می دهند و راحتی بیشتری نسبت به ماسک هایی که کل صورت را می پوشانند، فراهم می کنند.
- ماسک کامل صورت (Full-face Respirator)
این نوع ماسک جوشکاری کل صورت را پوشش می دهد و به شما امکان تنفس از طریق فیلترهای خاصی را که در آن قرار دارند می دهد. این ماسک ها به طور کامل از صورت جدا هستند و اپراتور را از گرد و غبارها، بخارات و گازهای مضر محافظت می کنند.
لباس های محافظ جوشکاران
لباس محافظ جوشکاران شامل مجموعه ای از پوشاک و تجهیزات است که برای محافظت از اپراتور در مقابل خطرات و آسیب های مرتبط با فرآیند جوشکاری طراحی شده اند. این لباس ها شامل کاپشن و شلوار، پیراهن و کفش‌های محافظ می شوند.
کاپشن و شلوار جوشکاری اغلب از جنس مقاوم در برابر حرارت و شعله های جوش ساخته می شوند. این وسایل برای جلوگیری از سوختن یا آسیب به پوست جوشکار در معرض حرارت و شعله های جوش بسیار مهم هستند.
پیراهن جوشکاری نیز معمولا از مواد مقاوم در برابر حرارت و شعله ها تهیه می شود و بر روی لباس زیر قرار می گیرد. این پوشاک باید بتواند جوشکار را در برابر پرتوهای حرارتی و شعله های احتمالی محافظت کند.
استفاده از لباس محافظ جوشکاری مناسب و به صورت اصولی، می تواند خطرات و آسیب هایی که با فرآیند جوشکاری همراه هستند را کاهش داده و ایمنی جوشکار را تضمین کند. همچنین، مهم است که لباس محافظ جوشکاری را به درستی پوشیده و در هنگام کار در معرض خطرات، از جمله حرارت و برش های جوش، قرار نگیرید. رعایت دستورالعمل ها و مقررات ایمنی و بهداشت مربوط به جوشکاری و استفاده صحیح از لباس محافظ جوشکاری نیز ضروری است.
کفش های مقاوم
کفش های مقاوم در برابر حرارت و آتش با قابلیت مقاومت در برابر ضربه و ضد لغزش نیز جهت محافظت از پاهای جوشکار استفاده می شوند.
پیش بند مناسب برای جوشکاری
پیش بند جوشکاری یکی از اجزای مهم لباس محافظ جوشکاران است که برای محافظت از بدن اپراتور در برابر خطراتی مانند پاشیدن جرقه های جوشکاری و گرما طراحی شده است. جنس استفاده شده در ساخت پیش بند ها عموما چرم است؛ زیرا چرم به دلیل خاصیت مقاومت در برابر حرارت و شعله های جوشکاری انتخاب مناسبی برای این منظور است.
استفاده از پیش بند جوشکاری اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا این نوع تجهیزات، بدن جوشکار را پوشانده و او را کمتر در معرض خطرات موجود در فرآیند جوشکاری قرار می گیرد. پاشیدن جرقه های جوشکاری ممکن است سبب سوختن لباس و پوست بدن فرد شود که آسیب های جدی و حتی آتش سوزی را به همراه خواهد داشت. همچنین، جوشکاران در معرض گرما و حرارت قرار می گیرند که می تواند باعث سوختگی و آسیب به پوست آن ها شود. پیش بند جوشکاری با استفاده از جنس چرم، قابلیت مقاومت در برابر این خطرات را دارا بوده و می تواند بدن جوشکار را در مقابل آن ها محافظت کند.
ساق بند جوشکاری
ساق بند جوشکاری یکی از اجزای مهم لباس محافظ جوشکاران است که بر روی ساق کوتاه قرار می‌گیرد. هدف اصلی استفاده از ساق بند، محافظت از دست جوشکار در برابر جرقه‌های جوشکاری است. ساق بند جوشکاری معمولا از جنس چرم اشبالت تهیه می شود که به دلیل خاصیت مقاومت در برابر ضربه، سوختگی، حرارت و مواد شیمیایی، یک انتخاب مناسب برای این منظور است. با بستن ساق بند بر روی دستکش ساق کوتاه، دست جوشکار از خطرات ناشی از جرقه ها و حرارت محافظت می شود.
استفاده از انواع تجهیزات ایمنی جوشکاری باعث حفاظت از جان اپراتورها شده و ایمنی آن ها را بالا می برد. علاوه بر این، با استفاده از این تجهیزات، می توان به صورت اصولی و کاملا ایمن، به انجام کارهای جوشکاری پرداخت.