در دنیای امروزی که برق یکی از ابزارهای اساسی زندگی ما شده است، ایمنی برق کشی ساختمان امری بسیار حیاتی و حائز اهمیت می‌باشد. در صورتی که برق کشی که به طور صحیح انجام نشود می‌تواند به سلامتی ساکنان ساختمان ضربه وارد کند. در این مقاله، به بررسی راه‌های ساده‌ای که می‌تواند بهبود ایمنی برق کشی ساختمان را افزایش دهد، خواهیم پرداخت. با مطالعه این مقاله، میتوانید با روش‌های ارتقای ایمنی برق کشی آشنا شده و اقدامات مناسب جهت اجتناب از حوادث ناشی از نقص در برق کشی را به کار ببرید.
اهمیت ایمنی برق چیست؟
ایمنی برق یکی از مهمترین مواردی است که هنگام استفاده از سیستم‌ها و تجهیزات الکتریکی باید در نظر گرفته شود. هدف اصلی ایمنی برق، جلوگیری از وقوع حوادث و اتفاقات ناشی از استفاده اشتباه یا نامناسب از برق به منظور حفظ سلامتی انسان در ابتدا و سپس حفظ تاسیسات و ساختمان است.
برای تحقق این هدف، از قوانین و مقررات مربوط به ایمنی برق استفاده می‌شود برای تضمین اجرای صحیح فنی، نصب و استفاده از تجهیزات الکتریکی و ماشین‌آلات. با توجه به گسترده شدن استفاده از تجهیزات الکتریکی در زندگی روزمره، اجرای مقررات و دستورالعمل های ایمنی برق در همه حوزه های جامعه بسیار ضروری است.
همچنین، در محیط‌های خانگی و عمومی نیز ایمنی برق بسیار مهم است. استفاده از لوازم الکتریکی بدرستی و مراقبت از نصب‌ها و تعمیرات برق، از جمله مواردی است که می‌تواند از وقوع حوادث جلوگیری کند و ایمنی در محیط کار را تضمین کند.
تجهیزات ایمنی مناسب برق کشی ساختمان
تجهیزات ایمنی الکتریکی در واقع نوعی وسایل حفاظتی است که طراحی شده است تا کارگران را در برابر خطرات الکتریکی، از جمله خطرات عمومی و خاص، محافظت کند. حوادث برق گرفتگی و شوک یکی از علت‌های رایج جراحات و تلفات در محیط کار هستند که توسط OSHA به عنوان یکی از “چهار عامل مرگبار” ساخت و ساز در نظر گرفته شده است.
با توجه به اداره آمار کار (BLS)، در سالهای گذشته “قرار گرفتن در معرض برق” منجر به 1600 مورد کشته و نزدیک به 22000 جراحات غیرکشنده ناشی از برق شده است. به طور کلی، تجهیزات ایمنی الکتریکی پرکاربرد شامل ابزارهای عایق بندی شده و تجهیزات حفاظت فردی مثل دستکش‌های عایق، لباس کار، کفش‌های عایق و کلاه‌های ویژه برای کار با برق هستند. احتمال وقوع خطرات در محیط کار را نباید نادیده گرفت. بنابراین طبق بخش 19 قانون اساسی ایمنی و سلامت حرفه‌ای 1984، ارائه تجهیزات حفاظت فردی کافی (PPE) به همه کارمندان ضروری است.
1- دستکش عایق برق یا دستکش محافظ الکتریکی از کلاس 00 تا کلاس 4 برای محافظت در برابر شوک الکتریکی
دستکش‌های عایق یا دستکش ایمنی از کارگران زمانی که در نزدیکی یا روی سیم‌ها، کابل‌ها و تجهیزات الکتریکی از جمله تابلو برق پست و ترانسفورماتورها کار می‌کنند، حفاظت میکند. ارزیابی ریسک، شوک الکتریکی را در هنگام اتصال کابل‌ها یا حفاری در اطراف شناسایی میکند. دستکش های عایق در واقع اولین دفاع شما در برابر تجهیزات پرانرژی می باشد.
2- کفش ایمنی محافظت از خطرات الکتریکی
وقتی درباره کارگرانی که در معرض خطرات الکتریکی هستند صحبت می‌کنیم، افرادی مانند کارگران برق، مهندسان و کارگران خطوط هوایی در اولویت هستند. این افراد در فعالیت‌هایی مانند نصب و تعمیرات برق، آزمایش تجهیزات و وسایل الکتریکی شرکت دارند. در این شغل‌ها اغلب با ضربه‌هایی ناشی از خیس شدن پاها یا قوس الکتریکی و همچنین آسیب‌های ناشی از سقوط اشیاء یا لغزندگی کف‌پاها و غیره روبرو می‌شوند. بنابراین استفاده از کفش‌های ایمنی یا ایمنی متناسب با فعالیت‌های آنها برای حفظ ایمنی ضروری است.
3- کلاه عایق برق برای کارگران برق
کلاه ایمنی بر اساس کلاس (درجه حفاظت از ضربه) و نوع (درجه حفاظت عمومی) دسته‌بندی می‌شوند تا برقکاران بتوانند اندازه صحیح کلاه سخت را برای تناسب مناسب و ایمنی در کار خود انتخاب کنند. نوع و سبک کلاه‌های سخت نیز می‌تواند متفاوت باشد. برای مشاهده انواع مختلف تجهیزات ایمنی میتوانید به سایت تجهیزات ایمنی هترمن مراجعه کنید.
چگونه سیم های برق خود را ایمن نگه داریم
برای ایمن نگه داشتن سیم های برق خود، میتوانید این موارد را در نظر بگیرید:
- اطمینان حاصل کنید که سیم‌های برق به درستی نصب شده‌اند و هیچ ترکیبی از برق وارد نشده و به دسترسی افراد نیست.
- از کابل‌ها و سیم‌های مورد تأیید و با کیفیت استفاده کنید.
- بررسی کنید که سیم‌ها و کانکتورها دچار خرابی یا ساییدگی نباشند
- جایی که سیم‌های برق قرار دارند را خشک و تمیز نگه دارید و از خطراتی مثل آب، خاک و گرد و غبار آنها را محافظت کنید.
- در صورت نیاز به تعمیر یا تغییر سیم برق یا کانکتورها، از کارگرهای مجرب و متخصص عمل کنید.
نکات ایمنی مهم که در برق‌کشی ساختمان باید رعایت کرد
در برق‌کشی ساختمان، رعایت نکات ایمنی بسیار حیاتی است . برق‌کشی نادرست یا نا ایمن می‌تواند منجر به حوادث جدی و حتی زندگی‌تهدیدکننده شود. بنابراین، در زمینه برق‌کشی ساختمان، باید به موارد زیر توجه ویژه‌ای داشته باشیم:
1- استفاده از افراد مجرب و متخصص
استفاده از افراد ماهر و متخصص در برق‌کشی ساختمان بسیار حائز اهمیت است. این افراد با داشتن دانش و تجربه کافی، از وقوع حوادث خطرناک جلوگیری می‌کنند. همچنین، به صورت حرفه‌ای و با رعایت نکات ایمنی، می‌توانند برق‌کشی ساختمان را انجام داده و مانع از آسیب به تجهیزات الکتریکی و هزینه‌های اضافی شوند.
2- استفاده از متریال مرغوب در برق کشی ساختمان
استفاده از متریال مرغوب به معنای استفاده از تجهیزات و لوازم الکتریکی با کیفیت بالا و استاندارد است که می‌تواند به پیشگیری از وقوع حوادث خطرناک مانند آتش‌سوزی، شوک الکتریکی و …کمک کند. استفاده از متریال مرغوب موجب افزایش طول عمر تجهیزات الکتریکی نیز می‌شود و هزینه‌های انرژی را کاهش می‌دهد.
3- شلوغ نبودن سیم کشی ساختمان
شلوغی سیم‌کشی ساختمان، مشکلات الکتریکی و خطرات جدی را به بار می‌آورد. برای مثال، اگر سیم‌های الکتریکی در ساختمان به صورت شلوغ و بدون ترتیب قرار گیرند، هنگام تعمیر یا تغییر در سیستم برق، پیدا کردن سیم مورد نظر بسیار دشوار می‌شود. شلوغی سیم‌کشی می‌تواند موجب افزایش دمای سیم‌ها، بالا رفتن خطر آتش‌سوزی و همچنین آسیب دیدن تجهیزات الکتریکی نیز شود.
4- رعایت ظرفیت استاندارد فیوزها
فیوزها در برق‌کشی ساختمان به عنوان وسیله‌ای حفاظتی به کار می‌روند تا در صورت وقوع خطرات الکتریکی مانند بالا رفتن ولتاژ و … جریان الکتریکی را قطع کرده و از وقوع حوادث خطرناک جلوگیری کنند. در صورتی که فیوز با ظرفیت کمتر از نیاز در یک مدار قرار بگیرد، در صورت وقوع خطرات الکتریکی، فیوز قطع نمی‌شود و جریان الکتریکی به سمت تجهیزات الکتریکی ادامه می‌یابد، که می‌تواند منجر به آسیب دیدن تجهیزات یا حتی آتش‌سوزی شود.
5- فاصله استاندارد پریزهای وسایل برقی آشپزخانه از کف زمین
رعایت فاصله استاندارد پریزها از کف زمین به دلیل نکات ایمنی و جلوگیری از خطرات الکتریکی بسیار اهمیت دارد. این فاصله باید حداقل 30 سانتی‌متر باشد تا از تماس مستقیم پریز با آب و رطوبت جلوگیری شود. با رعایت فاصله استاندارد، هنگام تعمیرات یا تعویض پریز، کاربر به راحتی به وسیله دسترسی دارد و نیازی به خم شدن یا شکستن سیم‌کشی نیست. در ادامه برخی از فاصله‌های بسیار مهم هنگام برق‌کشی ساختمان آورده شده است:
- فاصله پریزهای برق، تلفن و آنتن باید بین 30 تا 40 سانتی متر از کف تمام‌شده ساختمان باشد.
- فاصله کلیدها باید حدود 110 تا 120 سانتی‌متر بالاتر از کف ساختمان باشد.
- فاصله جعبه فیوز از کف ساختمان باید بین 150 تا 170 سانتی‌متر و از لوله‌های آب و گاز باید یک متر باشد.
- فاصله آیفون از کف باید 140 تا 150 سانتی‌متر باشد.
- فاصله آویز لامپ‌ها از سقف ساختمان باید بین 30 تا 50 سانتی‌متر باشد.
- فاصله کلیدها از چارچوب درب باید 15 تا 20 سانتی‌متر باشد.
6- تعریف فیوز جداگانه برای کولرهای آبی یا گازی
در هنگام برق‌کشی ساختمان و نصب کولرهای آبی یا گازی، باید حتماً فیوز جداگانه‌ای برای این دستگاه‌ها در نظر بگیرید تا در صورت بروز خطرات الکتریکی، فقط دستگاه مورد نظر قطع شود و خطر گسترش آن به دستگاه‌های دیگر کاهش یابد. همچنین، توصیه می‌شود هنگام نصب کولرهای آبی، از کابل‌های مقاوم در برابر آب و رطوبت استفاده نمایید تا در صورت ورود آب به کابل‌ها، خطر آتش سوزی و آسیب به تجهیزات الکتریکی از بین برود.
7- استفاده از لباس و تجهیزات مناسب هنگام برق کشی ساختمان
استفاده از لباس و تجهیزات مناسب هنگام برق‌کشی ساختمان، به افزایش ایمنی شما و کاهش خطرات الکتریکی کمک میکند. برای این منظور، باید از لباس‌های مناسب مانند جوراب‌ها و کفش‌های ضد‌الکتریسیته، دستکش‌های مناسب و … استفاده کنید. همچنین، لازم است که تجهیزات مناسبی نیز در اختیار داشته باشید. برای مثال، باید از گوشی‌های محافظ و ماسک‌های تنفسی استفاده نمایید تا از ورود گرد و غبار و دود به گوش و دهان جلوگیری شود. تمامی این تجهیزات با بهترین کیفیت در مرکز خرید تجهیزات ایمنی هترمن موجود است.
8- اتصال ایمن برای سیم و کابل‌های برق
هنگامی که ساختمانی سیم‌کشی می‌شود، اتصال ایمن سیم و کابل‌های برق یکی از مهمترین مراحل است. به خاطر اینکه بدون ایجاد برش یا انشعاب‌گیری، امکان اتصال صحیح این قسمت‌ها وجود ندارد، باید در حین کار با آنها به نکات ایمنی دقت کرد. اگر حتی یک شاخه کوچک از سیم لخت بماند، ممکن است در نتیجه برخورد با یک فلز یا ماده رسانای دیگر، موقعیت ناخوشایندی پیش آید.
تجیهزات ایمنی عایق برق هترمن
هترمن (Herman) یکی از تولیدکنندگان معتبر تجهیزات ایمنی و عایق برق است. این شرکت محصولات متنوعی از جمله کلاه‌های ایمنی عایق برق و دستکش‌های عایق برق تولید میکند که برای حفاظت از کارگران و تکنسین‌ها در برابر خطرات الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلاه ایمنی عایق برق به کاربران کمک می‌کنند تا در معرض ولتاژ‌های بالا و خطرات الکتریکی، سرشان را محافظت کنند. این کلاه‌ها دارای عایق‌های ویژه‌ای هستند که از جذب جریان الکتریکی جلوگیری می‌کنند.
دستکش‌های عایق برق نیز برای محافظت دست‌ها در برابر ولتاژ‌های بالا و احتمال برق‌گرفتگی طراحی شده‌اند. این دستکش‌ها معمولاً از موادی مانند لاتکس یا روبر تولید می‌شوند که وظیفه عایق برقی را ایفا می‌کنند.
استفاده از این تجهیزات ایمنی عایق برق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا کمک میکند تا کارگران در معرض خطرات الکتریکی از صدمات جدی جلوگیری کنند.
مرکز فروش تجهیزات ایمنی هترمن
با بهبود ایمنی برق کشی ساختمان می‌توان از خطرات و حوادث ناشی از برق و شوک الکتریکی جلوگیری کرد و ایمنی ساکنین و کارکنان را تضمین نمود. استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب از جمله کلاه و دستکش عایق برق از اهمیت بسزایی برخوردار است. مرکز فروش تجهیزات ایمنی هترمن، به عنوان یکی از منابع معتبر در زمینه تأمین تجهیزات ایمنی برق، انواع کلاه و دستکش عایق برق با کیفیت عالی ارائه می‌دهد. این تجهیزات به کاربران کمک می‌کنند تا در معرض خطرات الکتریکی قرار نگیرند و از صدمات برقی جلوگیری کنند.
نتیجه گیری
در نتیجه، ایمنی برق کشی ساختمان امری بسیار حائز اهمیت است. با اعمال روش‌های ساده مانند استفاده از تجهیزات با کیفیت، نظارت دقیق بر نصب و نگهداری و اجرای استانداردهای ایمنی، می‌توان بهبود چشمگیری در ایمنی برق کشی ساختمان داشت. این اقدامات می‌توانند به کاهش حوادث برق‌گیری و حفاظت از افراد و وسایل الکتریکی در ساختمان کمک کنند.
سوالات متداول
1- ۳ مرحله اساسی برای ایمنی در کارهای برق کدام ها هستند؟
- رعایت ایمنی فردی و استفاده از وسایل حفاظتی گرداندنی و الکتریکی برای حفاظت از فرد و تجهیزات الکتریکی بسیار حیاتی است.
- برای ایمنی در کار با برق، مقرراتی مانند استفاده از لوازم و وسایل ایمنی مورد تأیید موسسه تحقیقات و استاندارد صنعتی ایران و رعایت حریم مجاز و بسته‌بندی مناسب سیم‌های اتصال زمینی حائز اهمیت است.
- مواردی همچون برقراری حفاظت و کنترل برق از طریق کلیدهای قطع و وصل، فیوزها و تخته کلیدها باید طبق مقررات ملی ساختمان نصب و استفاده گردند.
2- مهمترین مقرراتی که برای ایمنی در کارهای برق وجود دارند، چه چیزهایی هستند؟
تجهیزات و وسایل مورد استفاده باید با مشخصات فنی مورد تأیید موسسه تحقیقات و استاندارد صنعتی ایران باشند و تابلوهای برق و تخته کلیدها باید به تأیید مقررات مبحث 13 از مقررات ملی ساختمان نصب و مورد استفاده قرار گیرند. قطع مدار انرژی زمان تعویض و یا تعمیر قطعات معیوب، و همچنین داشتن بدنه‌ای فلزی مجهز به اتصال زمین برای دستگاه‌ها نیز از جمله نکات ایمنی مهم در کار با برق می‌باشند.
3- چه تدابیری برای ایمنی کارکنان در محیط‌هایی که به شدت به برق وابسته هستند، باید گرفت؟
برای ایمنی کارکنان در محیط‌هایی که به وجود به برق وابسته هستند، باید از تعمیرات و نگهداری دوره‌ای سیستم برقی، آموزش‌های ایمنی مربوط به برق برای کارکنان و استفاده از لباس‌ها و تجهیزات محافظ استفاده کرد.