کفش ایمنی چیست و چگونه از پاهایمان محافظت می کند؟

بهتر است با این آموزشی را با این جمله طلایی شروع کنیم: ” پا، قلب دوم ما است”. این جمله بسیار مفهومی و دقیق ساخته شده است و ما را از اهمیت و حساسیت پا ها و نقش اساسی آن ها در زندگی ما آگاه می سازد. بیایید با مثال هایی عینی قضیه را کمی ملموس تر کنیم. حتما شما تا به حال کفش هایی نامناسب داشته اید که شما را اذیت کرده باشد و بنا به دلایلی از جمله شیک پوشی و شکل زیبایشان یا برخی محدودیت های زودگذر بیش از یکی دو ساعت حاضر نیستید آن ها را بپوشید و تا وقتی مشکل آن را رفع نکنید حتی به پوشیدن آن ها فکر هم نمی کنید.

در واقع ما با پاهایمان بسیار کار داریم و حفاظت از پا ها حفاظت از سلامتی است. پوشیدن کفش مناسب یکی از ضروریات زندگی ما است چرا که کفش مناسب به طور مستقیم با سلامت کمر و عضلات ران و مفاصل زانو و مچ پا در ارتباط است و حتی با مروری بر طب سنتی و طب اسلامی می توان یافت که حتی سلامت چشم را هم به کفش ارتباط داده اند. حال با توجه به اینکه ما بیشتر طول ساعات کاری را به پاهایمان اتکا داریم باید کفشی مناسب به پا داشته باشیم به خصوص اگر کاری سنگین و پر خطر داشته باشیم می بایست از کفش ایمنی مناسبی استفاده کنیم.

پوشیدن کفش ایمنی نقش مهمی در بازده کاری و ایمنی و سلامت کارگران دارد.

نقاشی از یک کارگر در حین کار با سابوت

سابوت ها در زمان خود گزینه خوبی برای ایمنی در هنگام کارمحسوب می شدند.

مختصری درباره تاریخچه کفش ایمنی

کفش های باستانی در نقاط زیادی از جهان یافت شده است که از جمله آن می توان به ایران که بین اشراف بیشتر استفاده می شده و همچنین سربازان که آن همراه بندی آن را به دور مچ پا محکم می کرده اند و از آسیب دیدگی پا ها در مقابل اجسام تیز جلوگیری می کرده وگواه آن کفش هایی نظیر گیوه و گالش های باستانی و سنتی امروزی و نقش نگاره های تخت جمشید است.

اولین کفش ایمنی که از جمله تجهیزات ایمنی ابتدایی در زمان های قدیم بوده اند همان کفش های چوبی به نام سابوت  Sabot  می باشد که در کشور های بریتانیا، فرانسه و البته هلند در بین دهقانان رواج داشته است. این کفش ایمنی ابتدایی چوبی پای کشاورزان را در برابر اشیا تیز، افتادن اجسام و لگدمال شدن توسط گاو و اسب محافظت می کرده است.

 جالب است بدانید در دوران اولیه صنعتی شدن، رعیت های ناراضی برای انجام خرابکاری سابوت های خود را درون چرخ دنده های ماشین های صنعتی می انداختند و موجب خراب شدن آن ها می شدند و کلمه سابوتاژ sabotage  از اینجا نشات می گیرد.

کفش ایمنی در جنگ جهانی دوم

در واقع کفش ایمنی به شکلی که ما امروزه می شناسیم در اواخر جنگ جهانی دوم در آلمان ابداع شد. تا پیش از کارگران از کفش های چرمی معمولی و چوبی استفاده می کردند. کارگران آلمانی اولین گروهی بودند که این کفش ایمنی را پوشیدند.
در اوایل قرن بیستم مردم با مشکلات صنعتی و ایمنی در کار بیشتر آشنا شدند. تا پیش از این جایگزین کردن یک کارگر سالم با آسیب دیده ارزان تر بود ولی پس از آن شرکت های به فکر ایمنی کارگران افتادند. افسران آلمانی و کارگران آلمانی در اوایل قرن بیستم از کفش هایی استفاده می کردند که نوک آن در قسمت انگشتان پا پوشش محافظتی فولادی وجود داشت. در دهه 1930 کمپانی Red wings shoes که یک کمپانی آمریکایی در مینه سوتا بود این کفش ایمنی را در آمریکا تولید کرد.

کفش های Red wings  از اولین کفش های ایمنی بودند.

کنگره آمریکا در دهه 1970 لایحه ای در مورد سلامت و ایمنی کارگران تصویب کرد. بر اساس این مصوبه یک سازمان به منظور نظارت بر استاندارد های ایمنی در محل کار تشکیل شد. از استاندارد های لازم در این قانون، استفاده اجباری از کفش ایمنی در کارگاه ها و محل هایی نظیر معادن و ساختمان سازی است که در آن احتمال آسیب دیدگی پا ها وجود دارد. بر خلاف دیگر وسایل ایمنی، کفش های ایمنی به تغییر و ارتقا ادامه دادند چرا که می بایست خود را با نیاز های ایمنی مختلف و بازار پسندی هماهنگ می کرد. با این حال هنوز هم از فولاد برای استحکام بخشی به کفش ایمنی استفاده می شود، هرچند که از کامپوزیت ها و پلاستیک نیز به این منظور استفاده می شود.

تعریف حفاظت از پا چیست؟

حفاظت از پا شامل استفاده از یک پای افزار ایمن می باشد که جزیی مهم از وسایل حفاظتی و ایمنی شخصی برای داشتن یک پای سالم می باشد.
حفاظت از پا شامل حفاظت انگشتان پا، قوزک و کف پا و روی پا از آسیب دیدگی می باشد. آن بخش از پای انسان که داخل کفش و پوتین قرار می گیرد شامل 26 استخوان و 38 مفصل می شود. پا ها همچنین دارای رباط ها، اعصاب و عروق خونی می باشد.

کفش ایمنی از پا ها در برابر چه خطراتی محافظت می کند؟

کفش ایمنی از پا ها در برابر سقوط اجسام، فرو رفتن اجسام تیز، حرارت و سرما، سطوح خیس و لغزنده و در معرض مواد شیمیایی مضر قرار گرفتن محافظت می کند.

کفش ایمنی استاندارد از بسیاری از خطرات جلوگیری می کند.

آسیب هایی که در هنگام کار برای پا ها وجود دارند

آسیب های پا ها در هنگام کار به دو دسته عمده تقسیم می شوند: دسته اول شامل نفوذ اشیا نوک تیز ، له شدن، پیچ خوردگی و بریدگی می باشد که شامل 10 درصد از آسیب های معلولیت زا می شود. دسته دوم شامل سر خوردن و لغزش، پشت پا خوردن و سقوط می باشد که 15 درصد از آسیب های معلولیت زای گزارش شده را به خود اختصاص می دهند. هر چند که لغزش و پشت پا خوردن همیشه به آسیب های پا منجر نمی شود ولی بی توجهی به ایمنی پا نقش مهمی در رخ دادن این پیشامد ها ایفا می کند.

هنگام خرید یک کفش ایمنی باید به چه مواردی دقت کرد؟

  • کفش تنگ انتخاب نکنید. انتظار هم نداشته باشید که این کفش با محافظ فولادی به کار رفته در آن جا باز کند. پس در انتخاب سایز دقت کنید.
  • توجه داشته باشید که سایز های دو پا ممکن است با یکدیگر تفاوت داشته باشد و باید دوباره متذکر شده که این کفش ها جا باز نمی کنند. پس حتما به این موضوع دقت کنید.
  • ترجیحا کفشی با یک سایز بزرگتر انتخاب کنید ولی نباید در پا لق بزند.
  • بهترین زمان خرید کفش در بعد از ظهر است که پا ها به حداکثر تورم خود رسیده اند.
  • در صورتی که در محیط های کار با کف سفت کار می کنید از کفی کفش های جاذب ضربه استفاده کنید.

انواع تجهیزات محافظتی پا

  • تجهیزات محافظت از انگشتان پا – از انگشتان پا ها در مقابل سقوط اشیا و شکستن انگشتان پا محافظت پا می کند.
  • تجهیزات محافظت از استخوان های کف پا – حاوی یک سری گارد های محافظتی می باشد که از قوزک تا انگشت پا را پوشش می دهد.
  • کفش لاتکس یا لاستیکی – در مقابل مواد شیمیایی مقاوم بوده و از لیز خوردن روی سطوح لغزنده جلوگیری می کند.

نحوه عملکرد کفش های ایمنی

آسیب های پا می تواند منجر به ناتوانی و در نتیجه منجر به دوری از کار برای مدتی خواهد شد یا کار کردن را برای کارگر سخت می کند. پوشیدن کفش ایمنی یا پوتین ایمنی (بوت ایمنی) برای محافظت از پا ها می تواند از آسیب دیدگی پا ها از طریق های زیر جلوگیری کند.

محافظت در برابر سقوط اجسام و اشیا پرتابی

زمانی که کارگران اجسام سنگین را حمل می کنند یا در یک محیط پر جنب و جوش که بسیاری از کارگران با ماشین ها و وسایل نقلیه همزمان کار می کنند، خطر سقوط اجسام و پرتاب اشیا بسیار رایج می باشد. بنابراین استفاده از کفش ایمنی مانند پوتین های پنجه فولادی می تواند به شکلی موثر از آسیب دیدن و خرد شدن استخوان های پا جلوگیری کند.

محافظت از نفوذ اجسام

کارگران ممکن است به روی اجسام تیز پا بگذارند یا اجسام تیز از بالا به پای کارگران فرو رود بنابراین استفاده از کفش های ایمنی با کفه های بسیار محکم (heavy-duty soles) و متریال ضخیم اطراف پا می تواند به بهترین شکل از حفاظت را به ارمغان بیاورد. در مشاغل مرتبط با ساخت و ساز مسکن این خطرات زیاد ایجاد می شود، به طور مثال در مسیر حرکت کارگران اجسام زیاد نوک تیز و فرو رونده ای روی زمین وجود دارد. بدین ترتیب یک کفش با کفه نرم نمی تواند از پا محافظت کند و بنابراین گزینه مناسبی نیست.

ضربه و سقوط اجسام و همچنین فرو رفتن اشیا نوک تیز به پا از خطرات رایج و مهم در حین کار هستند.

پیشگیری از ایجاد برش و زخم در پا

ماشین هایی که دارای قطعات تیز می باشد یا دارای قطعات متحرک می باشد می تواند باعث ایجاد حوادث بریدن پا ها شود. به عنوان مثال کارگران صنعت الوار و چوب بری با خطر اره های برقی رو به رو می باشند. در صورتی که اره برقی با پای کسی برخورد کند، نتیجه آن ترسناک و فاجعه بار خواهد بود.
کفش ایمنی مخصوص کار چوب بری که توسط OSHA مورد تائید می باشد که تحت استاندارد شماره 29 CFR 1910.266(d)(1)(v) می باشد و از متریال مقاوم در برابر برش محسوب می شود، بدین ترتیب این کفش از پای کارگران در برابر اره برقی محافظت می کند. این کفش های ایمنی همچنین ضد آب بوده و از قوزک پا نیز حفاظت می کند.

محافظت در برابر خطرات برق گرفتگی

الکتریسیته یا برق چندین نوع از خطرات را در محیط کار به وجود می آورد. کارگران ممکن است دچار شوک های پتانسیل برقی یا شوک با الکتریسیته ساکن شوند که می تواند منجر به جرقه در محیطهای مشخصی شود. به منظور کاهش احتمال حوادث مرتبط با الکتریسیته می توان کفش های غیر رسانا و عایق ساخته شده از چرم، لاستیک یا دیگر مواد را استفاده کرد.

محافظت در برابر لغزش و سر خوردن

لغزش و سر خوردن می تواند در بسیاری از محیط های کاری رخ دهد که اتفاقا حادثه ای بسیار رایج است. سازمان ها می توانند با اجرای ساز و کارهای بررسی، استفاده از کفپوش ضد لغزش و نصب نوارهای ضد لغزش به روی زمین در مکان های حادثه خیز موجب کاهش این خطر شوند. همچنین استفاده از کفش مناسب که اصطکاک  مناسبی داشته باشد می تواند باعث افزایش محافظت کارگران و افراد در برابر این خطر بشود. این کفش های ایمنی موجب جلوگیری از سقوط از روی نردبان شود ( یکی از عوامل اصلی سقوط از روی نردبان کفش نامناسب می باشد).

مقایسه کفش ایمنی جدید و قدیم

جلوگیری از خستگی شدید و فرسودگی

برای کارگرانی که بر روی سطوحی سفت مانند سطح سیمانی تمام روز را سر پا می ایستند و کار می کنند ، خستگی می تواند یک مشکل اساسی تلقی شود. هنگامی که از کفش مناسب استفاده نشود ماهیچه های کف پا، ساق ، ران و سایر عضلات پا و کمر در این حالت دچار خستگی می شوند. بدین منظور کفش می بایست دارای بالشتک و قوس کف باشد تا بدین ترتیب ماهیچه ها می توانند استراحت کنند و در نهایت خستگی در پا ها کاهش می یابد.

جلوگیری از سوختگی

در محیط های کاری سوختگی ممکن است پیش بیاید ولی همچنین سوختگی ها بوسیله مواد شیمیایی و حتی موادی حساسیت زا نظیر سیمان رخ دهد. کفش های ایمنی می بایست در برابر سوختگی ، پاشیدن مواد شیمیایی ، فلز مذاب و دیگر مواد خطرناک از پوست پا محافظت کند.

محافظت در برابر آب ( ضد آب بودن)

محیط های سرد می تواند منجر به آسیب هایی نظیر سرمازدگی و افت دمای بدن شود و نمی توان در مورد آنها سهل انگاری کرد. البته تمامی کفش ها کاملا ضد آب نیستند ولی در هنگام کار در محیط های خیس و سرد و در برف و باران باید از کفش هایی با جنس مناسب و ضد آب استفاده کرد.

محافظت در برابر آب ( ضد آب بودن)

نوشته های مشابه

1 دیدگاه در “کفش ایمنی چیست و چگونه از پاهایمان محافظت می کند؟

  1. مطلبتون عالی بود. ممنون ازشما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

13 + چهارده =